T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı       :E-17474625-109
Konu     :Atık Madeni Yağlar

24.12.2020 / 60035733

DAĞITIM YERLERİNE

Bakanlığımıza intikal eden bilgilerden, madeni yağların hangi durumlarda atık yağ olarak sınıflandırılacağına ilişkin tereddütler yaşandığı anlaşılmaktadır.

Ham petrolün rafinasyonuyla veya sentetik olarak üretilen baz yağlarına, performans katkılarının (organik veya inorganik) katılmasıyla motor yağı, dişli yağı vb. gibi madeni yağlar; baz yağlarının özel rafinasyon işlemine tabi tutulması sonucunda ise beyaz yağ, trafo yağı vb. gibi madeni yağlar üretilmektedir. Sanayinin birçok alanında kullanılmış bu yağlama yağlarının içeriğindeki hidrokarbon veya katkı maddelerinin kullanım süresine bağlı olarak bozulması ve yağın yapısını bozucu nitelikteki kirleticilerin oluşması sonucunda, yağ işlevini kaybederek atık yağ niteliği kazanmaktadır. Atık yağ niteliği kazanan yağların analizi sonucunda PCB değeri 20 ppm’e kadar olan ve %1 klor değerini aşmayanlar, insan ve çevre sağlığına zarar veren olumsuz etkilerinin azaltılması için rafinasyon tesisleri tarafından işlenerek baz yağına dönüştürülür.

21.12.2019 tarihli ve 30985 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde” rafinasyon tesisinde üretilen baz yağın TS 13369 standardına uygun olarak üretilmesi gerektiğine atıf yapılmaktadır. Bahse konu standartta, atık yağlardan geri kazanımla elde edilen Sınıf 2 baz yağlar için müsaade edilebilir kirletici içerikleri aşağıdaki çizelgede belirtilmiştir:

Çizelge 2 – Sınıf 2 baz yağlar için müsaade edilebilir kirletici düzeyleri

Kirletici/kirlilik özelliği Gerek
Toplam klor, mg/kg, en çok 50
Toplam (Mg, Na, Ba, Cu, B, Pb, Mn, Ni, Si, Al, As, Cd, Ca, Fe, P, Zn, Cr, Sn), mg/kg, en çok 25
Arsenik (As), mg/kg, en çok 5
Kadmiyum (Cd), mg/kg, en çok 2
Krom (Cr), mg/kg, en çok 5
Kurşun (Pb), mg/kg, en çok 5
Glikol, mg/kg, en çok 5
Poliklorlanmfş bifeniller (PCB), mg/kg, en çok 2
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH),% (m/m), en çok 3

Baz yağına çeşitli inorganik katkıların (Mg, Zn, P, Ca, B bileşikleri gibi) ilave edilmesi ile üretilen ve Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 27.10 tarife pozisyonun alt açılımlarında sınıflandırılan madeni yağların (motor yağı, dişli yağı vb.) analizi sonucunda, yukarıdaki çizelgede belirtilen Mg, Na, Ba, Cu, B, Pb Mn, Ni, Si, Al, As, Cd, Ca, Fe, P, Zn, Cr, Sn’nin toplam değeri 25 ppm’ in üzerinde tespit edileceğinden, eşyanın atık madeni yağ olarak sınıflandırılmasında bu kriterin tek başına göz önüne alınmasının doğru bir sonuç vermeyeceği, bununla birlikte, insan ve çevre sağlığına zararlı olan Arsenik (As), Kadmiyum (Cd), Kurşun (Pb), Krom (Cr), Poliklorlanmış bifeniller (PCB), Klor, Glikol ve Polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) gibi bileşenlerin çizelgede belirtilen sınır değerlerin üzerinde olması durumunda ise eşyanın atık madeni yağ olarak sınıflandırılması gerektiği değerlendirilmiştir.

Türk Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi 27. Fasıl’ın 3 no.lu Fasıl Notu’nda “27.10 pozisyonu anlamında, “atık yağlar” suyla karıştırılmış olsun olmasın, esas olarak petrol yağları ve bitümenli minerallerden (bu Fasıl 2 nolu notunda açıklandığı gibi) elde edilen yağları içeren atıklar anlamına gelir. Bunlar:

(a) Asıl ürün olarak daha fazla kullanılmaya uygun olmayan yağları (örneğin; kullanılmış yağlama yağları, kullanılmış hidrolik yağları ve kullanılmış transformatör yağları);…” hükümleri yer almakta olup, örneğin; kalıp yağı, hidrolik yağ gibi asıl ürün olarak kullanılmaya uygun olan eşyaların atık yağ olarak değil de, kullanım yerine uygun tarife pozisyonunda değerlendirilmesi uygun olacaktır.

Bilindiği üzere, Gümrük Laboratuvarları, ulusal ve uluslararası kabul görmüş tahlil metotları ile kimya literatüründeki yöntemlerden tarife tespiti için gerekli olanları kullanarak analizler yapmakta ve analizlere ait sonuçları yürürlükteki tarife mevzuatı çerçevesinde değerlendirmek suretiyle eşyanın GTİP tespitini yapmaktadırlar.

Bu çerçevede, yağlama yağı cinsi olarak beyan edilen ve laboratuvara analiz için gelen tüm eşyalarda elementel analiz yapılarak sonuçların analiz raporuna derç edilmesi ve bu analiz sonucunda Arsenik (As), Kadmiyum (Cd), Kurşun (Pb), Krom (Cr) unsurlarının yukarıdaki çizelgede belirtilen sınır değerlerin altında tespit edilmesi durumunda eşyanın, yağlama yağlarının alt istatistiklerinde kullanım yerine göre sınıflandırılması, bu değerlerin altında tespit edildiği halde eşyanın atık madeni yağ olabileceği konusunda kuvvetli şüphe (tortulaşma, jelleşme, faz ayrışması vb.) olması durumunda ise çizelgede belirtilen unsurlardan analizi yapılamayan parametreler için eşyanın Bölge Müdürlüğünüzce en yakın üniversite/bilimsel kuruluşa gönderilmesi ve analiz sonuçlarının yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde değerlendirilmesi suretiyle eşyanın sınıflandırılması hususunda gereğini rica ederim.

 

 

Mustafa GÜMÜŞ

Bakan a.

Genel Müdür

Dağıtım:

Tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri